“Abla”nın Meksika, Guatemala, Honduras gezisi 11: Rio Dulce – Livingstone - Tikal

2 Şubat 2016 Salı, kahvaltı sonrası aklı Catamaran Otel’de kalarak, iki sürat teknesinden birine binen “abla”nın “tatlı nehir” anlamında Rio Dulce üzerinden Livinstone yolculuğu sırasındaki gözlemleri: Sakin sakin akmakta geniş nehir üzerinde hızla, epey yol alan tekneler bitkilerin sıklaştığı bir noktada, Mayaların bir kolu Kekçi’lerin sudan kütüklerle yükseltilmiş ot çatılı geleneksel evlerini ve yaşamlarını görmek üzere yavaşlar; “Çocuklarını yüzsünler diye suya atarlar”. Evlerin önünde tekneler, verandalarda güneş panelleri, uydu antenleri… “Kekçiler balığa gece çıkar, çocuklar okula botlarla gider.”

Suyun iki yanında lifinden, meyvesinden faydalanılan, kökleri su üzerine yayılmış Mangrov’lar, bitki adacıkları, ağaçlar üzerinde balıkçıllar, karabataklar, pelikanlar… Geniş alana yayılmış harika görüntülü nilüfer tarlaları… Tek parça kütükten oyulmuş teknesi içinde bir kadın, iki kızıyla, hediyelik eşya satma niyetiyle sürat teknesine yapışır, çeker.

Artıp azalan sıcaklığı, içine salınmış ayaklar tarafından dalga dalga algılanan, sülfür kokulu sığ bir koyakta yer alan Aqua Caliente, bir volkanik oluşum. Kurulanılır, çoraplar, ayakkabılar giyilir; üzerinde balıkçıl ve pelikan nüfus barınsın diye bırakılmışa benzeyen batık tekneler, köprüler, iskeleler arasından yola devam edilir.

Varılan nokta Rio Dulce’nin denizle buluştuğu noktada Livingstone, tam karşısı Küba: “18.yy’da nereden geldiği bilinmeyen bir halk buralara yerleşir. Öncesinde bir İspanyol köle gemisi batıyor, Güney Amerika kökenli bir dil konuşuyorlar. Zencilerden oluşan Garifuna toplumu yerlilerle karışmıyor, mestizolarla biraz… Sizi evlerine davet ederlerse gitmeyin.”

Çok sıcak kasabanın küçük limanından çıkar çıkmaz rastlanan, kadınların toplu olarak çamaşır yıkadığı -fotoğraflanmaktan hoşlanmadığı- çamaşırhane geride bırakılıp yavaş yavaş tırmanılan yokuşla varılan Happy Fish Restaurant’da meyve kokteyllerinden, espresso, süt, bal, muz ve çikolatadan mamûl “frapuchino choco banano” (28 Quetzal)’da karar kılan “abla” seçiminden hoşnuttur.

İçindeki tohumlar şıngırdayan maracas, iki de kaplumbağa kabuğu çalgıyla donanmış gençler şarkı söylerken, tek dişi altın, mutlu bir kızın da Afrika ritimleriyle dans ettiği gösteri sürerken gruptan bir hanım dansçıya eşlik eder. Elinde saç örgüsü modelleri kataloğuyla şişman bir zenci kadın –neredeyse hepsi kısa saçlı katılımcılar arasında- müşteri aramakta…

Dönüş aynı teknelerle duraklamaksızın bir saat sürer, Catamaran Otel’den yüklenen bagaj ve kumanyalarla Rio Dulce’ye dönüp yola çıkmadan rehber, “Flores/Tikal bölgesinde telefon çekmiyor,  mesaj yazacaksanız, şimdi yazın” uyarısı yapar, yola çıkılır.

“Beş saatlik Tikal yolu başındayız. Kumanyalarımızı 1 saat içinde tüketmeliyiz, meyvede bir tür böcek(lenme) varmış, bölgelerine geçmesini önlemek için araçları kontrol edip meyveye izin vermiyorlarmış” demeye kalmadan bir kontrol noktasına ulaşılır:

Hep birlikte araçtan inilir, larva ile mağdur meyvelerin uzun bir listesinin olduğu büyük tabelanın altında kısa süre beklenir, araca binen görevlinin hızlıca dokunarak yokladığı çantalar kontrol edilmiş sayılır, grup araca biner, rengârenk plastik kovalarıyla kontrol noktası geride bırakılır.

Verilen fotoğraf molasının amacı, Peten Gölü’ne inen iri bir timsaha benzeyen tepe ile birlikte şahane bir günbatımı! Kıyısına park edilen, öğrencilerin gruplar halinde evlerine döndükleri yoldan geçen araçlardan uzanan ellerdeki cep telefonları da aynı amaca hizmet eder görünmekte…

Tikal’e 15 dk mesafede bir milli parkta konaklayacak grup birden, uzun ve geniş bir kalabalığa takılır; günahların affı için Bakire Meryem’e müracaat edilen yortunun katılımcıları, lunapark önünden yavaş adımlarla kiliseye, kapıdaki çalgıcı grubuna bakılırsa oradan omuzlarına aldıkları mor örtülü Meryem temsili ardı sıra, ellerinde mumlar, sağda solda patırdayan maytaplar eşliğinde yürüyüşlerine devam etmekteler. Rehberin yaklaşımı “Latin Amerika’da böyle, insanlar Katolikliğe Avrupa’dakinden daha bağlılar” olur.

Grup orman içi bungalovlara dağılırken uyarılır: “Milli parkta 500 jaguar -Maya adıyla Balam- yaşamakta, gece dışarıda dolaşmanızı önermiyoruz.”

Akşam yemeğinde, elektriğin buranın milli park olması dolayısıyla gece yarısından önce kesileceği, sabah da 6:00’dan önce verilmeyeceği belirtilir.

Kapısında, her biri başka bir hayvanın stilize resimleri bulunan ferah odalarda nostaljik bir güzellik, cibinlik! Bir ihtimal gerekmeyecektir ama “abla” cibinlik kullanmaktan geri duracak değil.

Aqua Caliente görselleri:

https://www.google.com.tr/search?q=Agua+Caliente+Rio+Dulce&biw=1366&bih=655&tbm=isch&tbo=u&source=univsa=X&ved=0ahUKEwjV2IvrgtvLAhXId5oKHTxRAXcQsAQIHA

Livingstone görselleri:

https://www.google.com.t/search?q=Livingstone,+Guatemala&biw=1366&bih=655&tbm=isch&tbo=u&source=univsa=Xved=0ahUKEwiT58G3hdvLAhWENxQKHdYSCRkQsAQIGw